Karpacki Horyzont 2030
Obszar Karpat Wschodnich jest jednym z najatrakcyjniejszych i najbardziej zróżnicowanych obszarów geograficznych w Europie Centralnej. Jego specyfikę tworzą równocześnie regiony o niskim, zarówno w odniesieniu do regionów w swoich krajach, jak i w układzie europejskim poziomie rozwoju społeczno-gospodarczego. Ogromny potencjał tkwiący w zasobach ludzkich, bogactwach przyrodniczych oraz dziedzictwie kulturowym wciąż nie jest w odpowiedni sposób wykorzystany. Dodatkowym aspektem, który w zależności od podejścia może być przeszkodą jak i atutem jest fakt, iż region Karpat Wschodnich podzielony jest poprzez zewnętrzną granicą Unii Europejskiej. Z kolei polityczne znaczenie partnerstwa z Ukrainą, dla każdego z państw karpackich (szczególnie Polski) ma wymiar strategiczny.
Duże nadzieje na rozwój obszarów karpackich niósł proces integracji europejskiej oraz związane z tym nadzieje na finansowe wsparcie inwestycji oraz współpracy z budżetu Unii Europejskiej. Niestety można podsumować, iż do tej pory wsparcie dla obszaru Karpat Wschodnich z tytułu postępów rozszerzenia Unii Europejskiej ma niewielki wymiar. Poza pilotażowymi instrumentami finansowymi w okresie przedakcesyjnym (PHARE CBC, TACIS CBC), oraz pierwszymi programami operacyjnymi realizowanymi w ramach Inicjatywy Wspólnotowej INTERREG IIIA 2004 – 2006 i niedoskonałymi Programami Sąsiedztwa 2004 – 2006 nie funkcjonował żaden konkretny program wspierający rozwój Karpat Wschodnich, nie tylko w wymiarze inwestycyjnym, ale również w zakresie wsparcia wielostronnej współpracy międzyludzkiej i instytucjonalnej czy wspólnych prac koncepcyjnych.
Przełomu nie przyniosły także kolejne okresy programowania 2007 – 2013, 2014-2020. Na obszarze Karpat Wschodnich funkcjonują „de facto” identyczne co w perspektywie 2004 – 2006 instrumenty finansowe.
Kolejnym aspektem związanym z rozwojem współpracy na obszarze Karpat Wschodnich jest funkcjonowanie odpowiednich, profesjonalnych struktur współpracy. Jedyną do tej pory próbą stworzenia takich ponadregionalnych struktur była podjęta w 1993 roku inicjatywa utworzenia Związku Międzyregionalnego Euroregion Karpacki.
Cele i warunki realizacji koncepcji Karpacki Horyzont 2030
Proponuje się przyjęcie dwóch perspektyw dla określenia celów przedsięwzięcia (koncepcji) „Karpacki Horyzont 2030”. Pierwszą z nich jest długoterminowa perspektywa związana ze strategicznym wymiarem koncepcji. W jej świetle rezultatem działań będzie rozwój społeczno-gospodarczy Euroregionu Karpackiego, a najważniejszym produktem specjalny, Program Operacyjny „Carpathian Space Programme” . Składową funkcjonalną tego celu jest osiągnięcie przez podstawową strukturę współpracy (Euroregion Karpacki jako instytucja) zdolności do autonomicznego zarządzania programem (Euroregion Karpacki jak Instytucja Zarządzająca Programu „Carpathian Space Programme). Oprócz przygotowania specjalnego Programu Operacyjnego „Carpathian Space Programme”, funkcją realizacji koncepcji „Karpacki Horyzont 2030” jest koordynacja i uzgodnienie pod kątem programowym zapisów pozostałych programów operacyjnych realizowanych na obszarze Euroregionu Karpackiego w ramach przyszłej polityki spójności UE.
Celami mieszczącymi się w średniookresowej perspektywie oraz takimi których realizacja warunkuje realizację Celu Głównego są, po pierwsze stworzenie w ramach Euroregionu Karpackiego profesjonalnej opartej o krajowe stowarzyszenia samorządów struktury współpracy, po drugie zapewnienie dla tej struktury takich instytucjonalnych i proceduralnych rozwiązań, które zagwarantują rzeczywistą koordynację działań oraz zapewnią zdolność organizacji do zarządzania poważnymi zadaniami w imieniu UE. Kolejnym dającym się wyodrębnić celem średniookresowym jest przygotowanie wspólnej Strategii Rozwoju Euroregionu Karpackiego, która wyznaczy strategiczne kierunki rozwoju Euroregionu, wskaże priorytety oraz działania i przede wszystkim stanowić będzie podstawę do synchronizacji przygotowania programów krajowych i regionalnych oraz przede wszystkim Programu „Carpathian Space Programme”
Rada Programowa
Rada Programowa Strategicznej Koncepcji „Karpacki Horyzont 2030” jest ciałem opiniodawczym o charakterze doradczym złożonym z polityków, ekspertów, przedstawicieli świata nauki i mediów z Polski, Słowacji, Ukrainy, Rumunii. Członkostwo w Radzie jest otwarte dla osób – przedstawicieli innych państw i środowisk, o ile taka będzie decyzja Rady. Celem Rady jest opiniowanie działań podejmowanych w ramach Strategicznej Koncepcji „Karpacki Horyzont 2030”, wyznaczanie kierunków działań zmierzających do rozwoju społeczno–gospodarczego obszaru Karpat, w tym nadzór nad tworzoną Strategią Karpacką. Rada Programowa Strategicznej Koncepcji Karpacki Horyzont 2030 poprzez swoje działania oraz zaangażowanie swoich członków promuje oraz zapewnia wsparcie działaniom Euroregionu Karpackiego zmierzającym do stworzenia wspólnej przestrzeni społeczno – gospodarczej na obszarze Karpat.
